โดย สุรเชษฐ์ วินิยกูล
คำเปรียบเปรยที่ว่า “ ปั้นน้ำเป็นตัว “ ส่วนใหญ่เราจะเข้าใจอยู่แล้วว่าเป็นลักษณะของคนที่ชอบปั้นเรื่องเพื่อแก้ตัวให้พ้นผิดซึ่งเป็นเรื่องไม่ดี แต่ถ้าพูดถึงอาชีพปั้นน้ำเป็นตัวหลายคนก็รู้ทันทีว่าก็คืออาชีพทำน้ำแข็งขาย คนไทยเรารู้จักน้ำแข็งมาเมื่อหนึ่งร้อยกว่าปีมานี่เองหรือประมาณสมัยรัชการที่ 5 สมัยนั้นต้องเอาใส่เรือมาจากสิงคโปร์ แต่การทำน้ำแข็งในสมัยนี้ไม่ใช่เรื่องยากเย็นอะไรเลย ตู้เย็นที่ใช้ตามบ้านก็ยังทำได้ เมื่อสมัยเด็กๆจะมีคนเอาน้ำแข็งก้อนเหลี่ยมๆมาใสได้น้ำแข็งใสแล้วราดด้วยน้ำหวานสีสดใส ซึ่งสมัยนี้ก็มีบ้างแต่น้อยลงไปมาก เพราะร้านสะดวกซื้อใกล้ๆบ้านก็มี ขายเครื่องดื่มที่เป็นเกล็ดน้ำแข็งรสชาติหอมหวานชื่นใจจนดึงดูดให้เด็กๆเรียกหาเมื่อเข้าร้านทำให้ขายดิบขายดี แต่ท่านเชื่อไหมครับว่าการเอาเครื่องดื่มประเภทต่างๆไม่ว่าจะเป็นน้ำหวาน น้ำผลไม้ เครื่องดื่มที่มีนมเป็นส่วนผสมมาปั่นให้กลายเป็นเกล็ดน่ารับประทานและคงรสชาติเดิมของเครื่องดื่ม เอาไว้ไม่ใช่เรื่องง่ายๆเลย จะต้องคำนึงถึงองค์ประกอบหลายๆอย่าง รวมทั้งตัวอุปกรณ์ที่จะทำเครื่องดื่มเกล็ดน้ำแข็งก็ต้องอาศัยนวัตกรรมหลายๆเรื่อง เครื่องดื่มที่มีลักษณะเป็นเกล็ดน้ำแข็ง มีความเหนียวของเครื่องดื่มในระดับที่เหมาะสมในเมืองนอกเขาเรียกกันว่า Granita หรือบางครั้งเรียกว่า Slush การที่จะทำเครื่องดื่มประเภทนี้ วัตถุดิบที่เป็นนำมาใช้ไม่ว่าจะเป็นน้ำหวาน น้ำผลไม้ หรือเครื่องดื่มประเภทที่มีนมเป็นส่วนผสม เช่นกาแฟ จะต้องมีความหวานในระดับที่เหมาะสม ความหวานดังกล่าวจะมีการวัดค่าความหวาน ซึ่งมีหน่วยเป็น Degree Brix
DegreeBrix(สัญลักษณ์องศาBx)เป็นการวัดค่าอัตราส่วนของมวลในการละลายของซูโครสเมื่อเทียบกับน้ำโดยใช้เครื่องมือที่เรียกว่าRefractometer ค่า 25 องศา Bx คือสาร ละลาย 25% ซึ่งประกอบด้วยน้ำตาลซูโครส 25 กรัมและน้ำ 75 กรัม ในสารละลายทั้งหมด 100 กรัม Brix ถูกนำไปใช้ในโรงงานอาหารเพื่อวัดค่าโดยประมาณของน้ำตาลในน้ำผลไม้ ไวน์ ซอฟต์ดริ๊ง และอุตสาหกรรมผลิตน้ำตาล สำหรับน้ำผลไม้ ค่า 1องศา Brix จะมีน้ำตาลประมาณ 1-2% โดยน้ำหนักในการวัดค่าองศา Brix จะใช้เครื่องมือที่เรียกว่า Refractometer ที่ใช้หลักการ Infrared Brix sensor โดยจะวัดความถี่ของการสั่นไหวของโมเลกุลน้ำตาล ทำให้ได้องศา Brix ที่ถูกต้องกว่าการวัดจากค่าโน้มถ่วง (gravity) เพราะจะวัดเฉพาะการละลายของน้ำตาลแทนที่จะเป็นของแข็ง ทั้งหมดในสารละลาย เมื่อทราบความหมายและหน่วยในการวัดค่าความหวานแล้ว เราก็ต้องผสมเครื่องดื่มที่เป็นวัตถุดิบให้ได้ค่าความหวานที่เหมาะสม ซึ่งปกติจะต้องอยู่ระหว่าง 12 – 22 องศา Brix ถ้าค่า องศา Brix ต่ำเกินไป แสดงว่ามีน้ำเป็นอัตราส่วนสูง เมื่อทำความเย็นก็จะทำให้น้ำจับตัวเป็นก้อนน้ำแข็งแทนที่จะเป็นเกล็ด แต่ถ้าค่าองศา Brix สูงเกินไป แสดงว่ามีน้ำเป็นอัตราส่วนต่ำ เมื่อทำความเย็น ทำให้น้ำที่จะจับตัวเป็นเกล็ดมีน้อย จึงไม่เกิดเป็นเกล็ดเครื่องดื่ม
สำหรับเครื่องทำเครื่องดื่มเกล็ดน้ำแข็ง (Slush machine) เกือบทุกยี่ห้อจะมีหลักการทำงานที่คล้ายคลึงกันมาก ในส่วนของระบบการทำความเย็น จะเป็นระบบที่ใช้คอมเพรสเซอร์ เหมือนกับเครื่องเย็นทั่วๆไป โดยจะมีท่อน้ำยาที่นำความเย็นไปยังด้านล่างของโถเครื่องดื่ม และมี Solenoid Valve ทำหน้าที่เปิดปิดการฉีดน้ำยาหรือเปิดปิดการทำความเย็นนั่นเอง หลักการในการ ควบคุมขนาดของเกล็ดน้ำแข็งในเครื่อง ใช้หลักการของเกียร์มอเตอร์ (Gear motor) ซึ่งเป็นมอเตอร์ที่ไปขับแกนของใบกวนเครื่องดื่ม (Auger) โดยภายในตัวเกียร์มอเตอร์จะมีการทดเฟืองขนาดต่างๆ จนได้ระดับความเร็วที่เหมาะสมของใบกวนในการกวนเครื่องดื่มเกล็ดน้ำแข็งในโถไม่ให้จับตัวเป็นก้อน ตัวของเกียร์มอเตอร์นอกจากจุดที่ไปขับแกนใบกวนแล้ว ทุกส่วนจะเป็นอิสระ ถ้ากรณีที่เครื่องดื่ม ถูกทำความเย็นจนขนาดของเกล็ด (Thickness) ใหญ่ขึ้น
หรือเป็นเกล็ดมากเกินไปก็จะเกิดแรงต้านที่ใบกวน ทำให้เกิดเป็นแรงบิดตัวที่แกนของเกียร์มอเตอร์ ที่จะส่งผลให้ตัวเกียร์มอเตอร์ที่เป็นอิสระเกิดการบิดตัวไปดันไมโครสวิทช์ ซึ่งจะเป็นสัญญาณส่งไป ควบคุมให้ปิด Solinoid Valve ในระบบทำความเย็นเมื่อระบบทำความเย็นไม่ฉีดน้ำยา เกล็ดน้ำแข็งในโถก็จะเริ่มละลายทำให้ขนาดของเกล็ดเล็กลง ใบกวนก็จะเกิดแรงต้านน้อยลง ตัวเกียร์มอเตอร์ที่ไม่มีแรงบิดตัวที่แกนก็จะถอยห่างจากไมโครสวิทช์ ทำให้เกิดสัญญาณไปเปิด Solinoid Valve ใหม่เพื่อฉีดน้ำยาทำความเย็น ในเครื่องบางรุ่นยังสามารถปรับขนาดของเกล็ด (Thickness) หรือความหนาแน่น (Density) ที่ต้องการได้ โดยมีการปรับค่าเป็นตัวเลข 1 >> 9 เกล็ดละเอียด >> เกล็ดหยาบ ซึ่งใช้วงจรอิเล็คทรอนิกส์ควบคุมโดย วัดความเร็วรอบของมอเตอร์ แล้วใช้ความเร็วรอบที่อ่านได้ไปเปิดปิด Soleniod Vale เช่น การตั้งค่า 1 เกล็ดละเอียด อาจกำหนดความเร็วรอบให้ตัดที่ต่ำกว่า 3,200 รอบต่อนาที ขณะที่การตั้งค่า 9 เกล็ดหยาบ อาจกำหนด ความเร็วรอบให้ตัดที่ต่ำกว่า 2,000 รอบต่อนาที นั่นคือ ที่ 1 การตัด Solenoid Valve ไม่ให้ฉีดน้ำยาจะเกิดขึ้นถี่กว่าทำให้ได้เกล็ดละเอียด ขณะที่ 9 การตัด Solenoid Valve จะน้อยกว่าเพราะเกิด แรงต้านที่ใบกวนได้มากกว่าเนื่องจากตั้งความเร็วมอเตอร์ให้ตัด Solenoid Valve ที่รอบต่ำกว่ามาก เกล็ดน้ำแข็งที่ได้ก็จะหยาบ เมื่อรู้หลักการทำงานของเครื่องทำเครื่องดื่มเกล็ดน้ำแข็งแล้ว จะเห็นว่า การที่จะปั่นน้ำหวานให้เป็นเกล็ดไม่ใช่เรื่องง่ายเลย ต้องอาศัยเทคโนโลยีช่วย โดยเครื่องยี่ห้อต่างๆที่มีในตลาดส่วนใหญ่อาศัยหลักการที่คล้ายๆกันอาจจะมีจุดต่างก็ในเรื่องรูปลักษณ์การออกแบบ ภายนอก ความง่ายในการถอดประกอบซึ่งถือเป็นเรื่องสำคัญ เพราะตัวเครื่องต้องมีการล้างทำความสะอาดอย่างสม่ำเสมอจึงจะสามารถทำงานให้ได้เครื่องดื่มเกล็ดน้ำแข็งที่สมบูรณ์แบบ สำหรับ ELMECO ซึ่งเป็นผู้นำตลาดเครื่องทำเครื่องดื่มเกล็ดน้ำแข็งในยุโรป โดยมีเครื่องรุ่น First Class ที่ได้เข้ามาทำตลาดในเมืองไทยในช่วงหลายปีที่ผ่านมา ก็ได้พัฒนารูปแบบของเครื่องรุ่นใหม่ เพื่อตอบสนองความต้องการของลูกค้า โดยเป็นเครื่องที่มีขนาดเล็ก กะทัดรัด รูปแบบสวยงาม มีหลายสีที่เหมาะกับรูปแบบของร้านที่หลากหลาย ใช้ชื่อรุ่นว่า BigBiz ซึ่งมุ่งเน้นแนวคิดเครื่องขนาดเล็ก เพื่อธุรกิจที่ยิ่งใหญ่ (Small Idea, Big Business)
ELMECO ได้พัฒนาเครื่องขนาดเล็กนี้เพื่อโอกาสทางธุรกิจที่ยิ่งใหญ่ เพราะ BigBiz มีความยืดหยุ่นสูงด้วยขนาดที่กะทัดรัด ใช้พื้นที่น้อย แต่รูปแบบที่สวยงามน่าดึงดูดใจ เพื่อตอบสนอง ความพึงพอใจของลูกค้า โดยอาศัยประสบการณ์จากเครื่องรุ่น First Class ทำให้ BigBiz ได้ถือกำเนิดมาด้วยรูปลักษณะพื้นฐานที่มั่นใจได้ว่าง่ายต่อการใช้งานและการทำความสะอาด ด้วยจุดเด่นท ี่ปริมาณเครื่องดื่มน้อยกว่า ทำให้ปรับเปลี่ยนรสชาติได้ง่าย สนองตอบการใช้งานได้ยืดหยุ่นมากกว่า BigBiz มีแบบ 1 และ 2 โถ ควบคุมด้วยระบบอิเล็คทรอนิกส์ มีระบบตรวจสอบตัวเองอัตโนมัติ ขนาด กว้าง x ลึก x สูง คือ 250 x 476 x 555 มิลลิเมตร หนัก 25 กิโลกรัม โถขนาด 5.5 ลิตร ใช้ไฟ 220 โวลต์ 50 Hz กำลังไฟ 320 วัตต์ (สำหรับรุ่น 1 โถ) มีให้เลือก 4 สี คือ น้ำเงิน เหลือง ม่วงและดำ เมื่อหน้าร้อนเวียนกลับมาเยือนอีกครั้งหนึ่งในแต่ละรอบปี ความอบอ้าวของอากาศทำให้ผู้คนมุ่งแสวงหาความชุ่มเย็นเพื่อดับความหิวกระหายจากไอแดดร้อนที่แผดเผา การได้เครื่อง ดื่มเกล็ดน้ำแข็งเย็นๆสีสันสดใสสักแก้วก็เปรียบเสมือนได้น้ำทิพย์มาชโลมจิตใจให้กระชุ่มกระชวยเกิดพลังกลับมาอีกครั้งหนึ่งเพื่อต่อสู้กับความโหดร้ายของฤดูกาล วันนี้... วันที่นวัตกรรมอันเกิดจาก การพัฒนาเทคโนโลยีด้านต่างๆ อย่างยาวนาน ได้สร้างสรรค์อุปกรณ์ที่จะเนรมิตสรรพสิ่งที่ตอบสนองความต้องการที่เหนือความคาดหวังของมนุษยชาติอย่างลงตัว วันนี้... การปั่นน้ำหวานให้เป็นเกล็ด จึงไม่ใช่เรื่องยากอีกต่อไป